Uprawnienia podejrzanego w postępowaniu karnym

Czasami wystarczy jeden błąd lub chwila nieuwagi i można stać się podejrzanym o popełnienie przestępstwa. Dlatego warto znać uprawnienia podejrzanego w postępowaniu karnym.

Kto to jest podejrzany?

Podejrzany to osoba, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego (art. 71 § 1 k.p.k.). W praktyce, aby stać się podejrzanym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy musi uprawdopodabniać, że popełniło się dany czyn zabroniony.

Czy podejrzany ma zagwarantowane jakieś uprawnienia?

Oczywiście, Kodeks postępowania karnego określa, iż podejrzanemu przysługuje szereg praw, m. in:

• prawo do ustanowienia obrońcy. Oznacza, że jako podejrzany masz prawo do skorzystania z pomocy obrońcy z wyboru. To od Ciebie zależy jakiego obrońcę wybierzesz. Oczywistym jest, że w takich sytuacjach warto skorzystać z usług doświadczonego adwokata.
• prawo do żądania wyznaczenia obrońcy z urzędu. Oznacza, że jeżeli nie stać Cię na wyznaczenie obrońcy z wyboru, możesz złożyć wniosek o przyznanie Ci obrońcy z urzędu.
• prawo do kontaktu z obrońcą. W przypadku Twojego zatrzymania bądź tymczasowego aresztowania masz prawo do kontaktu z ustanowionym obrońcą. Jeżeli wcześniej nie zleciłeś prowadzenia swojej sprawy obrońcy, może to zrobić w Twoim imieniu rodzina, osoba najbliższa bądź inna osoba.
• prawo do składania wyjaśnień. Oznacza to, iż w trakcie przesłuchania w charakterze podejrzanego możesz zrelacjonować swoją wersję zdarzenia.
• prawo odmowy składania wyjaśnień. Oznacza to, iż bez podania przyczyny możesz odmówić relacji swojej wersji zdarzenia. Co istotne, odmowa składania wyjaśnień nie może pociągać dla Ciebie żadnych negatywnych konsekwencji.
• prawo do odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania. Oznacza to, iż jeżeli w trakcie przesłuchania w charakterze podejrzanego padnie pytanie, na które nie chcesz lub nie możesz udzielić odpowiedzi, możesz odmówić odpowiedzi na to pytanie. W tym przypadku również odmowa odpowiedzi na pytanie nie może pociągać dla Ciebie żadnych negatywnych konsekwencji.
• prawo składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa/dochodzenia. Oznacza to, iż na każdym etapie postępowania możesz składać wnioski dowodowe, np. o przesłuchanie świadka, o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, o przeprowadzenie eksperymentu procesowego itd.
• prawo do korzystania z pomocy tłumacza. Jeżeli w wystarczającym stopniu nie władasz językiem polskim możesz żądać bezpłatnego udziału tłumacza w każdej czynności procesowej z Twoim udziałem.
• prawo uzyskania dostępu do akt postępowania. Oznacza, że masz prawo, za zgodą prokuratura, zapoznać się z aktami Twojej sprawy oraz bezpłatnie wykonać ich fotokopie albo odpłatnie wykonać ich kserokopie.
• prawo do złożenia wniosku o końcowe zaznajomienie z materiałami postępowania. Oznacza, że przed oficjalnym zakończeniem postępowania przygotowawczego możesz zapoznać się z aktami sprawy, a prowadzący sprawę prokurator w skrócie zreferuje Ci najważniejsze dowody.
• prawo do żądania uzupełnienia materiałów postępowania. Oznacza to, że w terminie 3 dni od daty końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania możesz składać wnioski dowodowe.

Z własnej praktyki wiem, że pomoc doświadczonego obrońcy od początku postępowania może w istotny sposób przyczynić się do uzyskania satysfakcjonującego rezultatu. Jeżeli Ty również potrzebujesz pomocy w sprawie karnej, służę pomocą na każdym etapie postępowania.

adw. Wojciech Piłat

wpis aktualny na dzień 30 sierpnia 2018 r.