Spadek – nie zawsze oznacza zysk!

Śmierć bliskiej osoby to trudny czas dla całej rodziny. Oprócz formalności związanych z pogrzebem, warto także zawczasu zająć się kwestią spadku po zmarłej osobie. W wielu sytuacjach pozwoli to uniknąć przykrych niespodzianek w niedalekiej przyszłości, np. wezwania do zapłaty na dość sporą kwotę. Wbrew pozorom, postępowanie spadkowe nie jest zbyt skomplikowane. Zawsze można także skorzystać z fachowej pomocy, oferowanej przez adwokatów z Olsztyna, z kancelarii Vis Legis.

Kto i kiedy ma prawo założyć sprawę spadkową?

Uprawnienie do założenia sprawy spadkowej przysługuje każdemu spadkobiercy. W praktyce będą to najczęściej członkowie najbliższej rodziny zmarłego spadkodawcy. Warto wcześniej ustalić, czy spadkodawcy pozostawił po sobie testament. Dokument ten może mieć zwykłą formę pisemną, czyli po prostu być spisany na kartce odręcznie albo na komputerze z podpisem spadkodawcy. Istnieje także testament, który sporządza się przed notariuszem w formie aktu notarialnego. Dużo rzadziej spotykaną formą wyrażenia ostatniej woli jest testament ustny. Wówczas spadkodawcy przedstawia swoją wolę w obecności trzech świadków. Następnie świadkowie w sądzie potwierdzają za pomocą zeznań, treść usłyszanego testamentu.

Celem nabycia spadku konieczne jest zatem dopełnienie następujących formalności:

• przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku;
• Przeprowadzenie postępowania w przedmiocie podziału spadku pomiędzy spadkobierców.

Na każdym etapie postępowania, można skorzystać z pomocy Vis Legis. Adwokaci Olsztyn pomogą przygotować odpowiednie dokumenty, a także złożą stosowne wnioski i inne niezbędne pisma procesowe.

Postępowanie spadkowe w kancelarii notarialnej

Postępowanie spadkowe przed notariuszem jest możliwe, gdy wszyscy spadkobiercy są znani. Jeżeli dojdzie do celowego zatajenia faktu istnienia innych osób uprawnionych do spadku po zmarłych spadkodawcy, czynność dokonana przed notariuszem będzie nieważna.

Notariusz sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, który ma taką samą moc, jak orzeczenie właściwego sądu. Notariusz rejestruje sporządzony dokument w odpowiedniej bazie, którą jest Rejestr Aktów Poświadczenia Dziedziczenia. W praktyce następuje to bezpośrednio do sporządzeniu aktu, a datę  jest on skuteczny zanim spadkobierca opuści kancelarię notarialną.

W celu sporządzenia ważnego aktu poświadczenia dziedziczenia, konieczne jest przedłożenie następujących dokumentów:

• aktu zgonu spadkodawcy;
• PESELu spadkodawcy wraz z unieważnionym przez odpowiedni organ dowodem osobistym oraz potwierdzeniem ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy;
• skróconych aktów urodzenia spadkobierców wraz z aktami małżeństwa, jeżeli takowe zostały zawarte, a w ich wyniku zmianie uległy nazwiska spadkobierców;
• testamentu spadkodawcy, jeżeli spadkobiercy są w posiadaniu takiego dokumentu.

Konieczne jest także poinformowanie notariusza o wszelkich nieruchomościach, których właścicielem był spadkodawca, a które są przedmiotem postępowania spadkowego. Obowiązkiem notariusza jest bowiem powiadomienie sądu wieczystoksięgowego o każdorazowej zmianie właściciela nieruchomości. Ma to na celu zapewnienie zgodności zapisów w księgach wieczystych z rzeczywistym stanem ich posiadania.

Jeżeli chodzi o kwestie finansowe, za postępowania spadkowe przed notariuszem należy zapłacić minimum 250 zł.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie

Postępowanie spadkowe przed sądem, to znacznie mniejsze koszty, ale samo postępowanie trwa dłużej. Nie ma tu możliwości uzyskania stosownego dokumentu w dniu złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Jest to także opcja dla tych, którzy nie mogą dojść do porozumienia z pozostałymi spadkobiercami. W razie sporu, warto także skorzystać z pomocy prawnej, jaką oferują adwokaci Olsztyn w ramach kancelarii Vis Legis. Również w przypadku braku jakichkolwiek nieporozumień, prawnik pomoże przygotować dokumenty tak, aby były one pozbawione błędów. Dzięki temu postępowanie spadkowe nie przedłuży się dodatkowo z powodu błędów formalnych.

Wniosek wszczynający postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku musi zawierać następujące dane:

• dane personalne spadkobiercy składającego wniosek wraz z danymi pozostałych spadkobierców, którzy są mu znani;
• dane personalne spadkodawcy wraz z informacją o jego ostatnim miejscu zamieszkania;
• akt zgonu spadkodawcy wraz z innymi aktami stanu cywilnego, które potwierdzają pokrewieństwo pomiędzy spadkobiercą, spadkodawcą oraz pozostałymi uczestnikami postępowania.

W postępowaniu sądowym można działać przez pełnomocnika. Może nim być jeden z adwokatów z kancelarii Vis Legis. U notariusza wszyscy spadkobiercy muszą stawić się osobiście wraz z dowodami tożsamości. Tam nie można działać bowiem przez pełnomocnika. Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego, właściwego miejscowo według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Postępowanie w przedmiocie działu spadku – kiedy i kto bierze w nim udział?

Posiadając już tytuł uprawniający do nabycia spadku – sądowy bądź notarialny – można przystąpić do podziału spadku między spadkobierców. To na tym etapie najczęściej dochodzi do sporów. Spadkobiercy są zobowiązani do wzajemnych rozliczeń w przypadku poniesienia nakładów (kosztów) na przedmioty spadku, które nie będą wyłączną własnością tego, kto te koszty poniósł. Adwokaci Olsztyn Vis Legis pomogą w przygotowaniu zarówno umownego podziału spadku, jak i oferują kompleksową reprezentację klienta w przypadku sądowego podziału spadku. Kancelaria oferuje szeroki wachlarz usług z zakresu prawa cywilnego.

Tu warto zwrócić uwagę, że wobec braku wspólnego stanowiska co do wartości poszczególnych przedmiotów spadku, zostanie powołany stosowny biegły, który szacuje wartość składników majątkowych spadku. Udział biegłego w postępowaniu wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Istnieją trzy sposoby podziału spadku między spadkobierców:

• Fizyczny podział składników spadku między spadkobierców. Tu mogą wchodzić w grę dopłaty, jeżeli wartość majątkowa poszczególnych składników nie jest równa. Rzeczy mogą być dzielone, o ile nie doprowadzi to do ich zniszczenia. Nie ma wobec tego możliwości podziału, np. samochodu między dwóch lub więcej spadkobierców.
• Poszczególne przedmioty stają się własnością jednego lub kilku spadkobierców, a reszta otrzymuje spłaty. Jest to częsty sposób postępowania, jeżeli głównym składnikiem spadku jest nieruchomość, a spadkobiercy nie widzą możliwości wspólnego korzystania z niej.
• Zarządzenie sprzedaży składników spadku i podział uzyskanych środków między spadkobierców. Jest to polecana opcja, gdy w skład spadku wchodzą także długi. Wówczas z uzyskanej kwoty można je spłacić, a resztę zachować dla siebie. Warto mieć na uwadze, że są także sytuacje, gdy przyjęcie spadku jest nieopłacalne i lepiej odrzucić spadek w całości. Tym bardziej w razie wątpliwości należy skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć długoletniego spłacania długów spadkodawcy.

Zobowiązania spadkodawcy – co dzieje się z nimi po śmierci?

Długi wchodzą w skład spadku. Odpowiadają za nie spadkobiercy w takim stopniu, w jakim są uprawnieni do dziedziczenia, np. w 1/2 lub w 1/3. Z tego względu warto przeanalizować, czy przyjęcie spadku jest w ogóle opłacalne. Może się bowiem okazać, że pasywa (długi) przewyższają aktywa (np. nieruchomości, pieniądze czy samochody).