Niezatrzymanie się do kontroli drogowej a ucieczka przed Policją

Czas letni to okres wakacyjnych oraz weekendowych wyjazdów, ale także okres wzmożonych kontroli drogowych. Czy niezatrzymanie się do kontroli i ucieczka przed policją to takie same zachowania z punktu widzenia prawa? Jaka kara grozi za popełnienie takiego czynu zabronionego?

Na wstępie należy zaznaczyć, iż potocznie nazywane zachowana w postaci niezatrzymania się do kontroli drogowej oraz ucieczka przed policją stanowią odrębne czyny zabronione.

Niezatrzymanie się do kontroli

To zachowanie określone jest w art. 92 § 2 Kodeksu wykroczeń (dalej k.w.), który stanowi, że „kto w celu uniknięcia kontroli nie stosuje się do sygnału osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazującej zatrzymanie pojazdu, podlega karze aresztu albo grzywny”. Tyle teorii, ale o co chodzi w praktyce? Jeżeli poruszasz się pojazdem i funkcjonariusz Policji dokonujący stacjonarnej kontroli daje Ci znak tzw. lizakiem do zatrzymania, a Ty nie reagujesz na ten sygnał i nie zatrzymujesz się do kontroli, to popełniasz powyższe wykroczenie.

Za popełnienie tego wykroczenia grozi Ci kara aresztu, która może być orzeczona w wymiarze od 5 dni do 30 dni, albo grzywny, która może być orzeczona w wymiarze od 20 zł do 5.000 zł. Dodatkowo zgodnie z art. 92 § 3 k.w. Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Zwrot „może orzec” oznacza, iż Sąd ma taką możliwość, ale nie musi go orzekać. Ustawodawca pozostawił tą kwestię do samodzielnej decyzji Sądu. Jeżeli Sąd zdecyduje się orzec wobec Ciebie zakaz prowadzenia pojazdów może to nastąpić na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Ucieczka przed Policją

To zachowanie ma większy ciężar gatunkowy, ponieważ stanowi przestępstwo określone w art. 178b k.k.: „kto, mimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu drogowego, poruszającą się pojazdem lub znajdującą się na statku wodnym i powietrznym, przy użyciu sygnałów dźwiękowych i świetlnych, polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego nie zatrzymuje niezwłocznie pojazdu i kontynuuje jazdę, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Co to oznacza w rzeczywistości? Żeby doszło do popełnienia tego występku zarówno Ty, jak i funkcjonariusz Policji musicie poruszać się pojazdem mechanicznym. Dodatkowo funkcjonariusz musi dawać polecenie zatrzymania się używając sygnałów dźwiękowych i świetlnych (jednocześnie). Zazwyczaj z taką sytuacją mamy do czynienia w trakcie tzw. kontroli wideorejestratorem. Z kolei Ty pomimo ww. sygnałów nie zatrzymujesz się, rozpoczynasz ucieczkę, a policjanci ruszają za Tobą w pościg.

Jaka kara grozi za ucieczkę przed Policją?

Sankcja ustawowa to kara pozbawienia wolności w wymiarze od 3 miesięcy do 5 lat. Jednak prawo przewiduje kilka możliwości złagodzenia dolegliwości tej kary, a mianowicie:

• zastosowanie art. 37a k.k. i orzeczenie zamiast kary pozbawienia wolności grzywny albo kary ograniczenia wolności – ustawodawca doszedł do przekonania, że nie każdy sprawca zasługuje na surową karę w postaci kary pozbawienia wolności i dlatego dał możliwość orzeczenia kary innego rodzaju;
• zastosowanie art. 37b k.k. i orzeczenie tzw. kary mieszanej polegającej na orzeczeniu kary pozbawienia wolności w wymiarze do 3 miesięcy i jednocześnie kary ograniczenia wolności w wymiarze do 2 lat;
• zastosowanie warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności, jeżeli Sąd orzekł karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku (art. 69 § 1 k.k.);
• zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa (art. 66 § 1 k.k.).

Niestety to nie wszystko, bowiem zgodnie z treścią art. 42 § 1a pkt 1 k.k. Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w przypadku skazania za popełnienie czynu z art. 178b k.k. Zwrot „Sąd orzeka” oznacza, że obligatoryjnie musi orzec ten środek karny. Orzeka go zaś w wymiarze od 1 roku do 15 lat.

Na koniec zauważyć należy, że dynamiczne sytuacje na drodze niejednokrotnie powodują problemy interpretacyjne w zakresie kwalifikacji prawnej danej sytuacji. Co istotne zakresy tych czynów zabronionych mogą się na siebie nakładać. W takim stanie rzeczy warto zasięgnąć porady adwokata, żeby dowiedzieć się czy popełniłeś wykroczenie, czy przestępstwo.

adw. Wojciech Piłat

Wpis aktualny na dzień 17 sierpnia 2018 r.